Od 2016 r. podatnicy mogą zastosować nową ulgę na innowacje

Firma zaplanowała na rok 2016 wydatki na działalność badawczo-rozwojową i chce skorzystać z nowej ulgi. Proszę o przybliżenie zasad jej stosowania.

PIT/CIT – jak rozliczyć wydatki na innowacje według nowej ulgi?
VAT – czy ww. ulga będzie miała wpływ na rozliczenie VAT?
UoR – jak ująć te transakcje w księgach rachunkowych?

PIT/CIT

Ustawa z 25 września 2015 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze wspieraniem innowacyjności, wprowadza od 1 stycznia 2016 r. nowelizację m.in. ustaw PIT i CIT. Przede wszystkim dodano przepisy, które wyraźnie stwierdzają, że koszty działalności badawczo-rozwojowej (działalność B+R) będą mogły być odliczone od podstawy obliczenia podatku.
Efektem zmian ma być zwiększenie liczby zakładanych spółek celowych przez szkoły wyższe w celu komercjalizowania swoich wyników badań. Ulga na działalność badawczo-rozwojową ma wpłynąć na funkcjonowanie przedsiębiorstw, obniżając koszty prowadzenia tej działalności oraz zachęcając do podejmowania większego ryzyka przez inwestorów.

Odliczenie od podstawy opodatkowania

Zgodnie z nowododanym art. 26e ustawy o PIT, podatnik uzyskujący przychody ze źródła, jakim jest działalność gospodarcza, odlicza od podstawy obliczenia podatku (ustalonej zgodnie z art. 26 ust. 1 lub art. 30c ust. 2 ustawy o PIT) koszty uzyskania przychodów poniesione na działalność badawczo-rozwojową, zwane dalej „kosztami kwalifikowanymi”. Kwota odliczenia nie może w roku podatkowym przekroczyć kwoty dochodu uzyskanego przez podatnika z działalności gospodarczej. Tak sformułowany sposób rozliczenia tej ulgi oznacza, że wcześniej poniesiony wydatek jest zaliczany w pełnej wysokości do kosztów podatkowych. Ulga innowacyjna natomiast podlega odliczeniu w wysokości 30%, 20% lub 10% kosztów uzyskania przychodów.

Definicja działalności badawczo-rozwojowej
Działalność badawczo-rozwojowa – to działalność twórcza obejmująca badania naukowe lub prace rozwojowe, podejmowana w sposób systematyczny w celu zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania tych zasobów do tworzenia nowych zastosowań.

Podstawę obliczenia podatku stanowi dochód po odliczeniu kwot składek zapłaconych na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe oraz wypadkowe podatnika oraz osób z nim współpracujących, wpłat na indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego oraz innych ulg i odliczeń, np. darowizn. W przypadku przedsiębiorców objętych 19 proc. podatkiem, podstawą obliczenia podatku jest ustalony dochód bez ulg i odliczeń, a jedynie pomniejszony o składki na ubezpieczenie społeczne oraz wpłaty na indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego.
Podatnicy prowadzący działalność badawczo-rozwojową, którzy zamierzają skorzystać z odliczenia, są obowiązani w prowadzonej księdze albo w prowadzonych księgach rachunkowych wyodrębnić koszty działalności badawczo-rozwojowej.

Podobnie określona jest ulga na działalność B+R w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych. Nowododany art. 18d ustawy o CIT stanowi, że od podstawy opodatkowania odlicza się koszty uzyskania przychodów poniesione przez podatnika na działalność badawczo-rozwojową, zwane dalej „kosztami kwalifikowanymi”.

W przypadku podatników CIT podstawę opodatkowania stanowi dochód, po odliczeniu:

1. darowizn przekazanych organizacjom na cele określone w art. 4 ustawy z 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie,
2. w bankach - 20% kwoty kredytów (pożyczek) umorzonych w związku z realizacją programu restrukturyzacji, zakwalifikowanych do straconych kredytów (pożyczek) i zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów,
3. darowizn na cele kultu religijnego - łącznie do wysokości nieprzekraczającej 10% dochodu.

Podatnicy prowadzący działalność badawczo-rozwojową, którzy zamierzają skorzystać z odliczenia na innowacje, są obowiązani wyodrębnić w ewidencji rachunkowej koszty działalności badawczo-rozwojowej.

Zaliczenie do kosztów kwalifikowanych

Za koszty kwalifikowane uznaje się:

1.  należności ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy oraz składki z tytułu tych należności określone w ustawie z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w części finansowanej przez płatnika składek, jeżeli te należności i składki dotyczą pracowników zatrudnionych w celu realizacji działalności badawczo-rozwojowej;
2.  nabycie materiałów i surowców bezpośrednio związanych z prowadzoną działalnością badawczo-rozwojową;
3. ekspertyzy, opinie, usługi doradcze i usługi równorzędne, a także nabycie wyników badań naukowych, świadczonych lub wykonywanych na podstawie umowy przez jednostkę naukową w rozumieniu ustawy z 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki (tekst jedn.: Dz.U. z 2014 r. poz. 1620 ze zm.) na potrzeby prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej;
4. odpłatne korzystanie z aparatury naukowo-badawczej wykorzystywanej wyłącznie w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, jeżeli to korzystanie nie wynika z umowy zawartej z podmiotem powiązanym z podatnikiem.

Trzy rodzaje badań naukowych
Badania naukowe oznaczają badania:
a) podstawowe – oryginalne prace badawcze, eksperymentalne lub teoretyczne podejmowane przede wszystkim w celu zdobywania nowej wiedzy o podstawach zjawisk i obserwowalnych faktów bez nastawienia na bezpośrednie zastosowanie komercyjne,
b) stosowane – prace badawcze podejmowane w celu zdobycia nowej wiedzy, zorientowane przede wszystkim na zastosowanie w praktyce,
c) przemysłowe – badania mające na celu zdobycie nowej wiedzy oraz umiejętności w celu opracowywania nowych produktów, procesów i usług lub wprowadzania znaczących ulepszeń do istniejących produktów, procesów i usług; badania te uwzględniają tworzenie elementów składowych systemów złożonych, budowę prototypów w środowisku laboratoryjnym lub w środowisku symulującym istniejące systemy, szczególnie do oceny przydatności danych rodzajów technologii, a także budowę niezbędnych w tych badaniach linii pilotażowych, w tym do uzyskania dowodu w przypadku technologii generycznych.

Za koszty kwalifikowane uznaje się także dokonywane w danym roku podatkowym, zaliczane do kosztów uzyskania przychodów, odpisy amortyzacyjne od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych wykorzystywanych w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, z wyłączeniem samochodów osobowych oraz budowli, budynków i lokali będących odrębną własnością. Do tych kosztów kwalifikowanych nie stosuje się przepisu art. 23 ust. 1 pkt 45 ustawy o PIT oraz art. 16 ust. 1 pkt 48 ustawy o CIT.

Regulacje te stanowią, że nie uważa się za koszty podatkowe odpisów z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych dokonywanych od tej części ich wartości, która odpowiada poniesionym wydatkom na nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie tych środków lub wartości niematerialnych i prawnych, odliczonym od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym albo zwróconym podatnikowi w jakiejkolwiek formie.

Przykład: zmiana procesu technologicznego
Jednoosobowa firma produkcyjna prowadzi działalność od kilku lat. Ma status średniego przedsiębiorcy. W 2016 roku zamierza wdrożyć nową technologię produkcji, która obniży koszty finansowe przez ograniczenie niezbędnej energii do wyprodukowania jednostki produktu. W tym celu podejmie jednocześnie działalność badawczo-rozwojową, polegającą na pracach rozwojowych. Będzie to polegało na odpłatnym korzystaniu z aparatury naukowo-badawczej na podstawie umowy z instytutem inżynierii przemysłowej. Jest to wykorzystywanie dostępnej aktualnie wiedzy i umiejętności z dziedziny technologii oraz umiejętności planowania produkcji, a także tworzenia i projektowania nowych, zmienionych lub ulepszonych procesów. Opłaty za wykorzystanie nowoczesnego sprzętu, który umożliwi zbadanie wpływu zmian na proces produkcji są zaliczone do tzw. kosztów kwalifikowanych. Mogą one więc być rozliczane w ramach nowej ulgi na innowacje. Zgodnie z ustawą o PIT odliczeniu od dochodu podlega 20% tych kosztów.

Kwota kosztów kwalifikowanych nie może przekroczyć:

1. w odniesieniu do należności ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy oraz składki społecznej z tytułu tych należności – 30% tych kosztów;
2. w odniesieniu do pozostałych wspomnianych wydatków:
   1. 20% tych kosztów – jeżeli podatnik jest mikroprzedsiębiorcą, małym lub średnim przedsiębiorcą w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej,
   2. 10% tych kosztów – w przypadku innych podatników.

Rozliczenie kosztów kwalifikowanych

Niestety możliwość rozliczenia wydatków na innowacyjność podlega też pewnym ograniczeniom. Koszty kwalifikowane ponoszone w ramach badań podstawowych są odliczane wyłącznie pod warunkiem, że badania te są prowadzone na podstawie umowy lub porozumienia z jednostką naukową w rozumieniu ustawy z 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki.

Charakterystyka prac rozwojowych
Prace rozwojowe to nabywanie, łączenie, kształtowanie i wykorzystywanie dostępnej aktualnie wiedzy i umiejętności z dziedziny nauki, technologii i działalności gospodarczej oraz innej wiedzy i umiejętności do planowania produkcji oraz tworzenia i projektowania nowych, zmienionych lub ulepszonych produktów, procesów i usług, w szczególności:
a) opracowywanie prototypów i projektów pilotażowych oraz demonstracje, testowanie i walidacje nowych lub ulepszonych produktów, procesów lub usług w otoczeniu stanowiącym model warunków rzeczywistego funkcjonowania, których głównym celem jest dalsze udoskonalenie techniczne produktów, procesów lub usług, których ostateczny kształt nie został określony,
b) opracowywanie prototypów i projektów pilotażowych, które można wykorzystać do celów komercyjnych w przypadku, gdy prototyp lub projekt pilotażowy stanowi produkt końcowy gotowy do wykorzystania komercyjnego, a jego produkcja wyłącznie do celów demonstracyjnych i walidacyjnych jest zbyt kosztowna.
Do prac rozwojowych nie zalicza się prac obejmujących rutynowe i okresowe zmiany wprowadzane do produktów, linii produkcyjnych, procesów wytwórczych, istniejących usług oraz innych operacji w toku, nawet jeżeli takie zmiany mają charakter ulepszeń.

Koszty kwalifikowane podlegają odliczeniu, jeżeli nie zostały zwrócone w jakiejkolwiek formie. Odliczenie nie przysługuje natomiast, gdy przedsiębiorca w roku podatkowym prowadził działalność na terenie specjalnej strefy ekonomicznej na podstawie zezwolenia. Odliczenia dokonuje się w zeznaniu za rok podatkowy, w którym poniesiono koszty kwalifikowane. W przypadku, gdy za dany rok wystąpiła strata lub wielkość dochodu jest niższa od kwoty przysługujących odliczeń, odliczenia – odpowiednio w całej kwocie lub w pozostałej części – dokonuje się w zeznaniach za kolejno następujące po sobie trzy lata podatkowe następujące bezpośrednio po roku, w którym podatnik skorzystał lub miał prawo skorzystać z odliczenia. Korzystający z tej ulgi są obowiązani wykazać w zeznaniu koszty kwalifikowane podlegające odliczeniu.
W przypadku podatników PIT odliczenie należy wykazać w zeznaniu, w którym rozliczane są przychody ze źródła, jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza.

Zwolnienie dla wkładu niepieniężnego

Jedną z bardziej pozytywnych zmian jest brak obowiązku rozliczania podatkowego wniesionych aportów, co wynika z art. 13 ust. 1 ustawy z 25 września 2015 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze wspieraniem innowacyjności. Rezygnacja z traktowania wkładu niepieniężnego do spółki jako przychodu tej spółki pod względem podatkowym uprości proces zakładania spółek celowych do komercjalizacji badań.

W przypadku podatników podatku dochodowego od osób fizycznych nie ustala się przychodu i kosztów uzyskania przychodów z tytułu objęcia udziałów (akcji) w spółce kapitałowej w zamian za wkład niepieniężny w postaci komercjalizowanej własności intelektualnej, wniesiony przez podmiot komercjalizujący. Warunkiem zwolnienia jest to, aby wkład został wniesiony w 2016 albo w 2017 roku.

Do tych przychodów nie stosuje się przepisów art. 17 ust. 1 pkt 9 i ust. 1a pkt 5 ustawy o PIT. Oznacza to, że za przychody z kapitałów pieniężnych nie będzie uważana nominalna wartość udziałów (akcji) w spółce, objętych w zamian za wkład niepieniężny. Jeśli stosowałoby się te przepisy, to przychód powstałby w dniu, w którym upływa okres 5 lat od dnia objęcia udziałów (akcji) w spółce kapitałowej w zamian za wkład niepieniężny w postaci komercjalizowanej własności intelektualnej wniesiony przez podmiot komercjalizujący. Gdyby przed tym dniem nastąpiło zbycie, umorzenie lub unicestwienie tych udziałów (akcji) albo podmiot komercjalizujący został postawiony w stan upadłości lub likwidacji lub nie byłby już w Polsce opodatkowany od całości swoich dochodów, to przychód ustalałoby się na dzień poprzedzający dzień ich wystąpienia. Identyczne zwolnienie wprowadzono też w ustawie o CIT.

Zwolnienie nie będzie jednak obowiązywało, gdy przedmiotem wkładu niepieniężnego w postaci komercjalizowanej własności intelektualnej jest autorskie prawo majątkowe do programu komputerowego.
Kosztem uzyskania przychodów z odpłatnego zbycia tych udziałów (akcji) są wydatki poniesione na ich objęcie, do wysokości nominalnej wartości tych udziałów (akcji).

Zwolnienie ze zbycia udziałów i akcji

Należy mieć też na uwadze, że zwolniony z podatku dochodowego od osób prawnych będzie dochód z tytułu zbycia udziałów (akcji) nabytych w 2016 lub 2017 roku przez spółkę kapitałową lub spółkę komandytowo-akcyjną, której:

1. wyłącznym przedmiotem działalności jest dokonywanie inwestycji finansowych i która zainwestowała co najmniej 75% wartości bilansowej aktywów, ustalonych na ostatni dzień roku podatkowego, w którym dokonała zakończenia inwestycji, w aktywa inne niż:
   1. papiery wartościowe będące przedmiotem publicznej oferty lub papiery wartościowe dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym, chyba że papiery wartościowe stały się przedmiotem publicznej oferty lub zostały dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym po ich nabyciu przez tę spółkę,
   2. instrumenty rynku pieniężnego, chyba że zostały wyemitowane przez spółki niepubliczne, których papiery wartościowe nie są dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym lub których akcje bądź udziały wchodzą w skład portfela inwestycyjnego tej spółki,
   3. nieruchomości, oraz
2. wartość aktywów, innych niż określone w pkt 1 lit. a-c, nie przekracza 50 mln euro według ceny nabycia, przeliczonej na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia roboczego poprzedzającego dzień nabycia aktywów.

Przez inwestycje finansowe rozumie się inwestycje w instrumenty finansowe określone w art. 2 ust. 1 pkt 1 i pkt 2 lit. b ustawy z 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (tekst jedn.: Dz.U. z 2014 r. poz. 94 ze zm.) oraz nabywanie lub obejmowanie udziałów w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością.

Przykład: fundusze inwestujące w działalność badawczo-rozwojową
Spółka z o.o., której wartość aktywów nie przekracza 50 mln euro zamierza nabyć w 2016 roku udziały w spółce prowadzącej działalność badawczo-rozwojową. Wyłącznym przedmiotem spółki z o.o. jest dokonywanie inwestycji finansowych (mały fundusz). Jest to firma, która zainwestowała co najmniej 75% wartości bilansowej aktywów w aktywa inne niż: papiery wartościowe będące przedmiotem publicznej oferty lub papiery wartościowe dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym, instrumenty rynku pieniężnego, nieruchomości.
Spółka ta, która w 2016 lub 2017 roku nabędzie udziały lub akcje innych spółek badawczo-rozwojowych, skorzysta ze zwolnienia od dochodów ze zbycia takich udziałów bez względu na termin dokonania operacji. 

Warunki uprawniające do zwolnienia

Zwolnienie z CIT nie ma charakteru bezwzględnego, gdyż muszą być dopełnione określone formalności. Zwolnienie ma zastosowanie, jeżeli spełnione są następujące warunki:

1. spółka, której udziały (akcje) są zbywane, jest spółką podlegającą w Polsce, w innym niż Polska państwie UE lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania oraz w okresie dwóch lat, spółka ta:
   1. nie spełniała warunków uznania za zagraniczną spółkę kontrolowaną,
   2. nie prowadziła działalności polegającej na wytwarzaniu wyrobów opodatkowanych podatkiem akcyzowym,
   3. nie prowadziła działalności handlowej,
   4. prowadziła działalność badawczo-rozwojową;
2. spółka dokonująca zbycia udziałów (akcji) posiada bezpośrednio, nieprzerwanie przez okres dwóch lat, nie mniej niż 10% udziałów (akcji) w spółce, o której mowa w pkt. 1.

W przypadku spółki zwolnienia, o którym mowa w art. 22 ust. 4 ustawy o CIT, nie stosuje do tej części dywidend oraz innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych przez nią wypłaconych, która proporcjonalnie odpowiada udziałowi dochodów z tytułu zbycia udziałów (akcji) w całości dochodów tej spółki osiągniętych w okresie, za który dywidenda oraz inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych są wypłacane.

Przepisy przejściowe

W ślad za zmianami dotyczącymi kosztów działalności badawczo-rozwojowej nastąpi uchylenie od 1 stycznia 2016 r. przepisów regulujących tzw. ulgę na nabycie nowych technologii, ponieważ dotychczasowe doświadczenia wskazywały, że nie spełniała ona w pełni zakładanych celów. Przede wszystkim nie stanowiła zachęty dla przedsiębiorców do podejmowania i prowadzenia samodzielnej działalności badawczo-rozwojowej. W 2013 roku z ulgi na nabycie nowych technologii skorzystało łącznie w PIT i CIT 106 podatników uzyskując łączną kwotę odliczeń w wysokości 308 mln zł. W konsekwencji uchylono art. 26c ustawy o PIT oraz art. 18b ustawy o CIT.

Jednak w przepisach przejściowych w art. 11 ustawy z 25 września 2015 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze wspieraniem innowacyjności wydłużono możliwość skorzystania z uchylonej ulgi. Podatnicy, którzy przed końcem roku podatkowego rozpoczętego przed 1 stycznia 2016 r. nabyli prawo do odliczenia wydatków poniesionych na nabycie nowych technologii na podstawie odpowiednio art. 26c ustawy o PIT oraz art. 18b ustawy o CIT, zachowują prawo do tych odliczeń po 31 grudnia 2015 r.

Trzeba też pamiętać, że podatnicy podatku dochodowego od osób prawnych, których rok podatkowy jest inny niż kalendarzowy i rozpoczął się przed 1 stycznia 2016 r. oraz zakończy się po 31 grudnia 2015 r., stosują do końca przyjętego przez siebie roku podatkowego przepisy ustawy o CIT, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2015 r.

Podstawa prawna:

• art. 1-2, art. 11-15 ustawy z 25 września 2015 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze wspieraniem innowacyjności (w dacie oddawania materiału do druku jeszcze nie opublikowana w Dzienniku Ustaw),
• art. 26e-26g ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.),
• art. 18d-18e ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz.U. z 2014 r. poz. 851 ze zm.).

VAT

Nowa ulga nie będzie miała wpływu na rozliczanie podatku VAT. Obowiązują w przypadku nakładów na prace badawcze i rozwojowe ogólne zasady związane z rozliczeniem podatku od towarów i usług.

Podstawa prawna: art. 86 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz.U. z 2011 r., nr 177, poz. 1054 ze zm.).

UoR

Przepisy znowelizowanych ustaw o podatku dochodowym wymagają rachunkowego wyodrębnienia kosztów kwalifikowanych dających prawo do skorzystania z nowej ulgi, tj. odliczenia wydatków poniesionych na prace badawcze i rozwojowe. Oznacza to, iż w systemie rachunkowości podatnicy podatku dochodowego od osób prawnych i od osób fizycznych powinni wprowadzić rozwiązania księgowe pozwalające jednoznacznie zidentyfikować poniesione nakłady.
W praktyce jest to już dziś realizowane, ponieważ zwykle podatnicy ponoszący nakłady na prace rozwojowe ujmują je na odrębnych kontach, tak aby w przyszłości ustalić wartość zakończonych prac rozwojowych. Podobnie w przypadku nakładów na prace badawcze, z racji ich kontroli merytorycznej i podatkowej, są one wyodrębniane na odrębnych kontach w ramach Pozostałych kosztów rodzajowych.

Przykład: ujęcie wydatków na prace badawczo rozwojowe w księgach
Spółka ASSA sp. o.o. prowadzi prace badawcze rozwojowe w zakresie tworzyw polimerowych. W 2015 r poniosła nakłady na prace badawcze – stworzenie nowej mieszanki tworzyw:

1. Wynagrodzenia 180.000 zł
2. Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia pracownicze 29.000 zł
3. Materiały i narzędzia zużyte w trakcie badań 95.000 zł

Spółka równolegle prowadzi też prace rozwojowe dotyczące kompozytu o technicznej nazwie X. Nakłady te w 2015 r wyniosły:

1. Wynagrodzenia 62.000 zł
2. Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia na rzecz pracowników 30.000 zł
3. Zużyte materiały i narzędzia 120.000 zł
4. Usługi obce 45.000 zł.

Prowadzone prace rozwojowe nie zostały jeszcze zakończone.

1) Ujęcie księgowe powyższych informacji będzie następujące:

• Poniesienie kosztów wynagrodzenia 180.000 zł w zakresie prac badawczych
• Wn Wynagrodzenia 180.000 zł
• Ma Rozrachunki z pracownikami z tytułu wynagrodzeń 180.000 zł

1a) Rozliczenie kosztów

• Wn Koszty działalności pomocniczej – prace badawcze 180.000 zł
• Ma Rozliczenie kosztów 180.000 zł

2) Poniesienie kosztów Ubezpieczenia społecznego i innych świadczeń pracowniczych 29.000 zł w zakresie prac badawczych

• Wn Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia na rzecz pracowników 29.000 zł
• Ma Rozrachunki publicznoprawne 29.000 zł

2a) Rozliczenie kosztów

• Wn Koszty działalności pomocniczej – prace badawcze 29.000 zł
• Ma Rozliczenie kosztów 29.000 zł

3) Poniesienie kosztów Materiałów i narzędzi zużytych w trakcie badań 95.000 zł w zakresie prac badawczych

• Wn Zużycie materiałów 95.000 zł
• Ma Materiały 95.000 zł

3a) Rozliczenie kosztów

• Wn Koszty działalności pomocniczej – prace badawcze 95.000 zł
• Ma Rozliczenie kosztów 95.000 zł

4) Poniesienie kosztów wynagrodzenia 62.000 zł w zakresie prac rozwojowych

• Wn Wynagrodzenia 62.000 zł
• Ma Rozrachunki z pracownikami z tytułu wynagrodzeń 62.000 zł

4a) Rozliczenie kosztów

• Wn Rozliczenia międzyokresowe kosztów – koszty prac rozwojowych 62.000 zł
• Ma Rozliczenie kosztów 62.000 zł

5) Poniesienie kosztów Ubezpieczenia społecznego i innych świadczeń pracowniczych 30.000 zł w zakresie prac rozwojowych

• Wn Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia na rzecz pracowników 30.000 zł
• Ma Rozrachunki publicznoprawne 30.000 zł

5a) Rozliczenie kosztów

• Wn Rozliczenia międzyokresowe kosztów – koszty prac rozwojowych 30.000 zł
• Ma Rozliczenie kosztów 30.000 zł

6) Poniesienie kosztów Materiałów i narzędzi zużytych w trakcie badań 120.000 zł w zakresie prac rozwojowych

• Wn Zużycie materiałów 120.000 zł
• Ma Materiały 120.000 zł

6a) Rozliczenie kosztów

• Wn Rozliczenia międzyokresowe kosztów – koszty prac rozwojowych 120.000 zł
• Ma Rozliczenie kosztów 120.000 zł

7) Poniesienie kosztów usług obcych zużytych w trakcie badań 45.000 zł w zakresie prac rozwojowych

• Wn Usługi obce 45.000 zł
• Ma Rozrachunki z dostawcami 45.000 zł

7a) Rozliczenie kosztów

• Wn Rozliczenia międzyokresowe kosztów – koszty prac rozwojowych 45.000 zł
• Ma Rozliczenie kosztów 45.000 zł

W księgach rachunkowych ujmowane będą nakłady jako koszty w przypadku prac badawczych. Natomiast nakłady na prace rozwojowe będą kumulowane na koncie Rozliczenia międzyokresowe kosztów – koszty prac rozwojowych, aby po ich zakończeniu i spełnieniu warunków z art. 33 ust. 3 uor stać się wartością niematerialną i prawną: Koszty zakończonych prac rozwojowych.
Przypomnieć należy, iż koszty zakończonych prac rozwojowych prowadzonych przez jednostkę na własne potrzeby, poniesione przed podjęciem produkcji lub zastosowaniem technologii, zalicza się do wartości niematerialnych i prawnych, jeżeli:

1. produkt lub technologia wytwarzania są ściśle ustalone, a dotyczące ich koszty prac rozwojowych wiarygodnie określone;
2. techniczna przydatność produktu lub technologii została stwierdzona i odpowiednio udokumentowana i na tej podstawie jednostka podjęła decyzję o wytwarzaniu tych produktów lub stosowaniu technologii;
3. koszty prac rozwojowych zostaną pokryte, według przewidywań, przychodami ze sprzedaży tych produktów lub zastosowania technologii.

Prawo bilansowe w art. 33 ust. 3 ustawy o rachunkowości przewiduje do końca 2015 r. maksymalnie pięcioletni okres amortyzowania kosztów zakończonych prac rozwojowych. Do czasu zakończenia prac i spełnienia wyżej wskazanych warunków, ponoszone koszty prac rozwojowych „w toku" ujmuje się jako składnik rozliczeń międzyokresowych (w aktywach). Po zmianie ustawy o rachunkowości można będzie je amortyzować w księgach przez przewidywany (uzasadniony ekonomicznie i technologicznie) czas przynoszenia korzyści ekonomicznych.

Na potrzeby skorzystania z ulgi nie będzie powyższe miało znaczenia – koszty kwalifikowane niezależnie od tego czy zostały ujęte jako koszty w ostatecznym rozrachunku (prace badawcze) czy jako koszty aktywowane (prace rozwojowe) będą mogły być odliczone od dochodu. To dodatkowe podatkowe odliczenie będzie ujmowane w rozliczeniu podatkowym. Nie ma zatem potrzeby i możliwości tworzenia kont bilansowych i wynikowych służących ujęciu tych kosztów. Można te informacje ujmować poza systemem księgowym, ewentualnie pomocniczo na kontach bilansowych.

Podstawa prawna: art. 33 ust 3 i art. 4 ust 1 ustawy z 29 września 1994 r o rachunkowości (tekst jedn. Dz. U. z 2013 r. poz. 330 ze zm.).

specjalista z zakresu prawa podatkowego

specjalista ds. podatków i rachunkowości