TSUE, VAT: Dla obowiązku podatkowego przy pracach budowalnych ważny jest moment odbioru prac

TSUE, VAT: Dla obowiązku podatkowego przy pracach budowalnych ważny jest moment odbioru prac

W związku ze złożonym przez NSA wnioskiem o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym (w sprawie Budimex S.A. sygn. C 224/18) TSUE odpowiedział na pytanie, kiedy następuje wykonanie usługi budowlanej jeżeli zawarta umowa przewiduje zakończenie prac poprzez podpisanie protokołu, a w związku z tym – kiedy powstaje obowiązek podatkowy w VAT. Powyższe orzeczenie zostało wydane 2 maja 2019 r.

Pytanie dotyczyło sytuacji, w której strony transakcji uzgodniły, że dla wypłaty wynagrodzenia za roboty budowlane lub budowlano-montażowe niezbędne jest wyrażenie akceptacji ich wykonania przez zamawiającego w protokole odbioru tych robót oraz czy w takiej sytuacji wykonanie usługi następuje w momencie faktycznego wykonania robót budowlanych lub budowlano-montażowych, czy też momencie akceptacji wykonania tych robót przez zamawiającego, wyrażonej w tymże protokole odbioru.

Przypomnijmy, że MF stało na stanowisku, że w przypadku usług budowlanych lub budowlano-montażowych, VAT jest wymagalny w momencie wystawienia faktury dokumentującej wykonanie tych prac lub, w przypadku jej braku, po upływie terminu 30 dni od daty rzeczywistego wykonania tych prac. Ponadto twierdzono, że okoliczność, iż postanowienia umowne, na podstawie których są wykonywane prace budowlane i budowlano-montażowe, stanowią, że zamawiający powinien je zaakceptować w protokole odbioru, nie ma wpływu na datę wymagalności należnego VAT.

Natomiast TSUE uznał, że moment wykonania usługi budowlanej lub budowlano-montażowej należy łączyć z odbiorem tych prac przez zamawiającego, niezależnie od okoliczności, że zostały one faktycznie wykonane wcześniej. Jak podkreślono, postanowienia umowne są nierozerwalnie związane z wykonaniem usługi oraz mają decydujące znaczenie dla zapewnienia jej kompletności. TSUE podkreślił również, że brak protokołu utrudnia ustalenie podstawy opodatkowania a w zakresie, w jakim nie jest możliwe określenie wynagrodzenia należnego od usługobiorcy przed dokonaniem przez niego odbioru usług budowlanych lub budowlano-montażowych, podatek od tych usług nie może stać się wymagalny przed owym odbiorem. Jeżeli więc postanowienia umowne przewidują zakończenie robót, podpisaniem protokołu należy uznać, że formalność ta jest decydująca dla uznania, że owa usługa została rzeczywiście wykonana.

Joanna Litwińska - ekspert podatkowy