CIT, PIT: Wypłacone odszkodowanie lub renta w kosztach podatkowych

Wypłacone odszkodowanie lub renta w kosztach podatkowych

Podstawowym warunkiem uznania poniesionego wydatku za koszt uzyskania przychodu jest, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, aby zostały one poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Każdy poniesiony wydatek należy więc na wstępie rozpatrywać w kontekście art. 15 ust. 1 ustawy o CIT. W przypadku rent oraz większości odszkodowań może nie być spełniony właśnie ten podstawowy warunek do uznania go za koszt podatkowy, a mianowicie ten, iż nie są one ponoszone w celu osiągnięcia przychodu lub zabezpieczenia lub zachowania źródła przychodów.

W przypadku wypłaty rent oraz odszkodowań trudno jest doszukać się związku pomiędzy poniesionym wydatkiem a przychodami podatnika oraz wpływu na osiągane przez niego przychody, jak również ponoszenie ich w jednym z pozostałych celów określonych w art. 15 ust. 1 ustawy o CIT. Ich celem jest jedynie naprawienie szkody wynikłej z niezgodnej z prawem działalności podatnika. Wydatki ponoszone w związku z naprawieniem wyrządzonej szkody mają charakter sankcyjny i ponoszone są w związku z winą wypłacającego, w tym w związku z jego niezgodnym z prawem działaniem.

Ponadto należy podkreślić, że po spełnieniu przesłanki z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, przepisy przewidują na podstawie art. 16 ust. 1 następujące szczegółowe wyłączenia z kosztów uzyskania przychodów:

1) art. 16 ust. 1 pkt 16 ustawy o CIT - jednorazowych odszkodowań z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w wysokości określonej przez właściwego ministra oraz dodatkowej składki ubezpieczeniowej w przypadku stwierdzenia pogorszenia warunków pracy

2) art. 16 ust. 1 pkt 19 ustawy o CIT - kar, opłat i odszkodowań oraz odsetek od tych zobowiązań z tytułu:

• nieprzestrzegania przepisów w zakresie ochrony środowiska
• niewykonania nakazów właściwych organów nadzoru i kontroli dotyczących uchybień w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy

3) art. 16 ust.1 pkt 22 ustawy o CIT - kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług.

Joanna Litwińska - ekspert podatkowy

Najbliższe szkolenia z zakresu podatku CIT

TYTUŁ I MIEJSCE SZKOLENIA	TERMIN I CENA
KSeF, JPK_CIT, PIT, VAT 2026 - kompleksowe przygotowanie do nowych obowiązków. Stacjonarne      Poznań	26.01.2026 -         27.01.2026   1450.00 + VAT
Nowe obowiązkowe struktury JPK_KR_PD i JPK_ST_KR – ewidencja ksiąg rachunkowych oraz środków trwałych. Przypisywanie znaczników kont zgodnie ze wzorem sprawozdania finansowego. Stacjonarne      Warszawa	27.01.2026 -         28.01.2026   1520.00 + VAT
Ogólnopolskie Forum Podatkowe 2026 – KSeF, JPK CIT i CIT/PIT: zmiany, nowe regulacje i wyzwania. Stacjonarne      Warszawa	29.01.2026 -         30.01.2026         2490.00 + VAT 2190 + VAT
Podatki 2026 - kluczowe zmiany w CIT, PIT, VAT i Ordynacji podatkowej. Stacjonarne      Wyspy Zielonego Przylądka, Sal	29.05.2026 -         05.06.2026         11800.00 + VAT 9800 + VAT